Crimes and Criminals in the Ottoman Empire According to the Crime Schedules Data: The Case of Sivas Province (1913-1914)

Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde suç ve suçluların tespiti takibi hususunda düzenli bilgi alabilmek için vilayetlerden her ay rapor istenmiştir. Her kazalardan sancak merkezine giden raporlar buradan Dâhiliye Nezareti’ne gönderilmiştir. Bunun bir şablon oluşturulmuş kaza merkezinden bu şablona uygun şekilde bilgiler Başbakanlık Arşiv vesikaları arasında suçluları gösteren iki tür cetvel bulunmaktadır. Bu cetveller “vukuât-ı cinaiyye” “ceraim-i umumiyye” cetvelleridir. Arşivi’nde bulunan ilk vukuât-ı cinaiyye cetveli, 1878 yılında tutulmuştur. Ancak derece zor yıllar yaşadığı dönemde istatistik cetvelleri muntazaman tutulamamış, bazı aylar eksik kalmıştır. Vukuat-ı defterlerinde suçun işlendiği yer, faillerin isimleri, yakalanıp yakalanmadıkları, yakalanmadı ise ne sebeple yakalanmadığı nasıl işlendiğine dair vardır. Ceraim-i umumiyye bölgede gerçekleşen suçlar toplu halde rakamsal olarak verilmiştir. İki türünden cetvellerinde yalnızca cinayet vakaları ele alınmışken ceraim-i umumiye tüm belirtilmiştir. Fakat defterlerine nadir de olsa diğer suçların anlaşılmaktadır
 çalışmada Sivas Vilayeti’nde R. 1329/M. 1913-1914 yıllarına ait vukuat-ı defterlerinin tümü incelenmiş, aynı Vilayeti’ne defterleri ile karşılaştırılmıştır. Vilayetine cetvellerinden Rumi 1 Mart 1329- 28 Şubat 1329/ Miladi 14 1913- 13 1914 tarihine 12 aylık incelenmiştir. Vilayeti dönemde, Sivas, Tokat, Amasya Karahisar-ı Şarkî olmak üzere dört sancaktan oluşmaktadır. Çalışmanın hacminin büyük olması nedeniyle kazalara sancaklar çerçevesinde birleştirilerek aktarılmıştır. Çalışmada işlenen suçlara tablolaştırılarak bilginin daha erişilebilir sağlanmış; istatistiksel veriler sonuçları özelinde genelinde toplumun yapısı ortaya konmaya çalışılmıştır. Defterlerde yer alan kayıtlara göre Vilayet 551 işlenmiştir. 15 farklı kategoriye ayrılmaktadır. 240’ı yani % 43’ü Sancağı’nda, 148’i %27’si Tokat Sancağı’nda; 84’ü %15’i Sancağı’nda 82’si işlenmiştir